"Martwa placówka" : wspomnienia i korespondencja posła Królestwa Węgier w Warszawie 1935-1939
"Wspomnienia i korespondencja posła Królestwa Węgier w Warszawie 1935-1939 "
Dzięki wydaniu po polsku wspomnień Andrása Horyego pozyskujemy bardzo cenny obraz dziejów polskiej dyplomacji, polityki równowagi prowadzonej przez Józefa Becka i stosunków polsko-węgierskich w dobie międzywojennej.Nie ma wątpliwości, że prezentowane w niniejszym tomie wspomnienia węgierskiego posła z jego misji w Warszawie są pierwszą tak ważną pozycją węgierską na polu historii dyplomacji, wydaną po
polsku. Obszerny wybór raportów Horyego dopełnia jej wartość.Książka przynosi zwięzłą relację węgierskiego dyplomaty z jego misji w Warszawie w latach 1935-1939. Wspomnienia zostały spisane po II wojnie światowej i są podporządkowane opowieści o tym, jak doszło do jej wybuchu. Tragiczne dla Polski dni września 1939 r. opisuje dziennik Horyego, a więc zapiski codzienne - wkomponowane w relację pamiętnikarską - dla historyka dyplomacji nader cenne. Całość dopełnia wybór raportów posła, kierowanych do budapeszteńskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.András Hory po siedmiu latach kierowania węgierskim poselstwem w Rzymie został odwołany do Budapesztu na stanowisko stałego zastępcy ministra spraw zagranicznych, czyli został secrétaire général, tzn. głową całego aparatu administracyjnego ministerstwa. Z politycznych raportów niemieckiego poselstwa do Berlina wynika, że András Hory cieszył się wielkim uznaniem władz włoskich i całego korpusu dyplomatycznego w Rzymie. "Pielęgnowanie stosunków włosko-węgierskich było w najlepszych rękach dyplomaty mądrego, doświadczonego, znającego świat i potrafiącego obchodzić się z ludźmi. A zacieśnienie tych stosunków jest głównie jego dziełem".Jednak jego błyskotliwa kariera w Budapeszcie dość szybko zakończyła się niepowodzeniem. Pod koniec marca 1935 r. został wyznaczony do kierowania poselstwem w Warszawie. Sam wspomina, że stał się ofiarą brzydkich intryg, ale bardzo prawdopodobna jest inna przyczyna - musiał wyjechać do Warszawy, bo dążył do zajęcia stanowiska ministra spraw zagranicznych Kálmána Kányi. Niezależnie od powodów przeniesienia jedno jest pewne - wiele istotnych spraw András Hory widział inaczej niż jego przełożony, a antagonizmy między nimi pogłębiała także odmienna orientacja polityczna. Były to sprzeczności, które nie tylko obecnie, ale długo jeszcze będą charakterystyczne dla polityki węgierskiej.András Hory w swoich wspomnieniach przytacza słowa, których użył Kálmán Kánya, wysyłając go z misją do Polski: "Drogi mój Andrzeju, znajdziesz się teraz na placówce, gdzie nic nie możesz osiągnąć. Warszawa z punktu widzenia węgierskiej polityki zagranicznej jest martwą placówką. Tam przynajmniej będziesz mógł przemyśleć słuszność swoich poglądów w sprawie polityki zagranicznej".Gdy oddajemy się lekturze tekstów Andrása Horyego - czy to sprawnie napisanych raportów politycznych, czy też listów prywatnych i wspomnień wzbogaconych osobistymi szczegółami, zwłaszcza w części określonej jako dziennik (z opisami wstrząsających historii), to zwracamy uwagę nie tylko na potoczysty język, lecz także na świadome i efektowne podkreślanie i konfrontowanie wydarzeń. Jeśli w słowach pożegnania autor zaznacza wyrażenie "martwa placówka", to możemy być pewni, że w dalszej narracji jeszcze je wykorzysta.Kilka dni po złożeniu listów uwierzytelniających prezydentowi Ignacemu Mościckiemu przy okazji pierwszej ważnej rozmowy z polskim ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem Hory powiedział: "Czuję, że pan minister i ja jesteśmy przeznaczeni do obudzenia tej śpiącej przyjaźni i ujmiemy ją w realne ramy polityczne". Wiosną 1935 r. ani misja posła węgierskiego w Warszawie nie była martwym stanowiskiem, ani nie trzeba było ożywiać przyjaźni węgiersko-polskiej - nadal była żywą, a nie śpiącą przyjaźnią.Największą zaletą tej książki jest zestawienie postawy aktywnego dyplomaty, wysyłającego raporty do kraju, z piszącym wspomnienia byłym dyplomatą. Nie dlatego, że między tymi dwoma podejściami istnieje wiele sprzeczności. Chociaż występuje między nimi wiele różnic, to w wielu wypadkach się wspierają i uzupełniają, dając różne odcienie narracji.
Zobacz pełny opisOdpowiedzialność: | András Hory ; przedmowa Pál Pritz ; posłowie Marek Kornat ; [redakcja merytoryczna Tibor Gerencsér, János Tischler ; tłumaczenie Ákos Engelmayer, Krystyna Golińska-Engelmayer] ; Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Węgierski Instytut Kultury w Warszawie. |
Hasła: | Hóry, András (1883-1971) Dyplomacja węgierska Kampania wrześniowa (1939) Warszawa (woj. mazowieckie) Antologia Edycja krytyczna Korespondencja dyplomatyczna Pamiętniki i wspomnienia Literatura węgierska |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2017. |
Opis fizyczny: | 424 strony : faksymilia, fotografie, portrety ; 25 cm. |
Uwagi: | Indeks. |
Forma gatunek: | Książki. Literatura faktu, eseje, publicystyka. Publikacje naukowe. |
Dziedzina: | Historia Polityka, politologia, administracja publiczna |
Zakres czasowy: | 1935-1939 r. |
Powstanie dzieła: | 2017 r. |
Twórcy: | Engelmayer, Ákos. (1938- ) Tłumaczenie Gerencsér, Tibor. Redakcja Golińska-Engelmayer, Krystyna. Tłumaczenie Kornat, Marek. (1971- ) Posłowie Pritz, Pál. (1944- ) Przedmowa Tischler, János. (1967- ) Redakcja |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)